10 november 2010 de Volkskrant | |
 |
Pluto is waarschijnlijk toch het grootste object in de Kuipergordel –een brede band van ijzige hemellichamen buiten de baan van Neptunus. Tot nu toe werd aangenomen dat de dwergplaneet Eris, ontdekt in 2005, minstens enkele tientallen kilometers groter is.
Pluto verloor in de zomer van 2006 zijn status als planeet. Directe aanleiding was de ontdekking van vele honderden andere hemellichamen in de buitendelen van het zonnestelsel. Dat Pluto zelfs niet het grootste object in de Kuipergordel bleek te zijn, gaf de doorslag.
De diameter van Eris werd tot nu toe geschat op ca. 2400 kilometer, op basis van metingen met infraroodtelescopen. Afgelopen weekend schoof Eris, gezien vanaf de aarde, echter voor een verre ster langs, waardoor de afmetingen veel nauwkeuriger bepaald konden worden.
De sterbedekking, die enkele tientallen seconden duurde, werd geregistreerd door verschillende telescopen in Noord-Chili. Volgens de Franse astronoom Alain Maury, eigenaar van een particulier observatorium in San Pedro de Atacama, blijkt uit de metingen dat Eris ‘in elk geval kleiner is dan 2320 kilometer’.
Dat is kleiner dan Pluto, die een diameter heeft van 2340 kilometer. Althans, volgens de Franse sterrenkundige Bruno Sicardy. Andere bepalingen vallen wat lager uit, maar Maury houdt staande dat Eris kleiner is. Een Nature-publicatie over de nieuwe metingen is in de maak.
Eris is dan misschien niet langer de grootste dwergplaneet; hij is nog wel de zwaarste. De massa’s van Eris en Pluto volgen uit de omlooptijd van hun manen. Eris blijkt 25 procent zwaarder te zijn dan Pluto.
Dat roept vragen op over zijn samenstelling. Met een dichtheid van 2,5 gram per kubieke centimeter moet hij voor een groot deel uit gesteente bestaan. Toch weerkaatst het oppervlak van Eris 90 procent van het opvallende zonlicht, wat juist doet vermoeden dat het uit schoon ijs bestaat.
Dankzij de nieuwe metingen is Pluto nu dus weer het grootste hemellichaam in de Kuipergordel, en tevens de ‘koning’ van de dwergplaneten. Zijn planeetstatus zal hij echter niet terugkrijgen.
Overigens kan er zo maar een nieuwe dwergplaneet worden ontdekt die wél groter is dan Pluto. Eris-ontdekker Mike Brown start binnenkort een nieuwe klopjacht, dit keer aan de zuidelijke sterrenhemel.
© Govert Schilling
Geen opmerkingen:
Een reactie posten